Samtal 1 (dialog):
A – Anna
U – Una
R – Ragnar
U – Hæ, hvað heitir þú?
A – Hæ, ég heiti Anna, en þú?
U – Ég heiti Una. Hvaðan ertu?
A – Ég er frá Póllandi. Ég bý í Varsjá. En þú, ertu líka frá Póllandi?
U – Nei, ég er frá Íslandi. Ég bý í Reykjavík.
A – Hver er hann?
U – Hann er bróðir minn. Hann heitir Ragnar.
A – Hæ Ragnar!
R – Hæ Anna!
Orðaforði (słownictwo):
hæ – cześć
heiti (1os. l. poj.) – nazywam się, heita – nazywać się
bý (1 os. l. poj.) – mieszkam, búa – mieszkać
en þú (wyrażenie) – a ty ?
hvaðan – skąd
hvað – co, jak, ile
hver – kto
ég – ja
þú – ty
hann – on
er (1,3 os. l. poj. od vera) – być
ert (2 os. l.poj. od vera) – być
ertu – jest (złożenie bezokolicznika vera (być) i przyrostka þú (ty) będącego zaimkiem osobowym 2os. l.poj. pełne wyrażenie to ert þú (jesteś ty)).
líka – również, także
Varsjá – Warszawa
nei – nie
í (o miejscu) – w
í (o ruchu) – do,
í (o czasie) – w, na
frá – z
Póllandi (celownik) – Polski, Pólland (mianownik) – Polska
bróðir – brat
minn – mój
Odmiana przez przypadki – Kraje:
| Islandia | Forma nieokreślona (án greinis, dosł. „bez rodzajnika“) |
| Mianownik (nefnifall) | Ísland |
| Biernik (þolfall) | Ísland |
| Celownik (þágufall) | Íslandi |
| Dopełniacz (eignarfall) | Íslands |
| Polska | Forma nieokreślona (án greinis) |
| Mianownik (nefnifall) | Pólland |
| Biernik (þolfall) | Pólland |
| Celownik (þágufall) | Póllandi |
| Dopełniacz (eignarfall) | Póllands |
Wyrażenie „Ég er frá…“ – „Jestem z…“ łączy się z celownikiem, więc nazwa kraju będzie w tym właśnie przypadku. Końcówka celownika zależy od rodzaju rzeczownika i jego końcówki więc nie zawsze będzie to -i jak widać w powyższych przykładach.
Frasi (zwroty):
Hvað heitir þú? – Jak się nazywasz?
Ég heiti… – Nazywam się….
Hvaðan ertu ? – Skąd jesteś?
Hvaðan kemur þú? – Skąd pochodzisz?
Ég er frá… – Jestem z… .
Ég kem frá…- Pochodzę z… .
Hver er hann? – Kto to jest?
Málfræði (gramatyka):
Setning (zdanie):
Zdanie islandzkie wygląda podobnie do zdania polskiego z tą różnicą, że orzeczenie stoi zawsze na drugim miejscu. Na pierwszym miejscu najczęściej znajduje się podmiot, ale zdanie może zaczynać się od dopełnienia lub określenia.
Zdanie oznajmujące (fullyrðingarsetning):
1. Podmiot -2. Orzeczenie – 3.Dopełnienie, Określenie itp.
czyli
Ég – podmiot, heiti – orzeczenie, Anna – dopełnienie
Pytania i zaprzeczenia (spurningar og neitun):
W tego rodzaju pytaniach można opowiedzieć twierdząco lub negacją, używając najpierw w odpowiedzi słów já – tak lub nei – nie a następnie w kolejności podmiot i orzeczenie. Pytania tworzymy przez inwersję, czyli przestawiając orzeczenie na pierwsze miejsce w zdaniu lub używając pytajników.
1. Orzeczenie – 2. Podmiot – 3. Dopełnienie, Określenie itp.
1. Er 2. hún 3. pólsk? – Czy ona jest Polką?
Já, hún er pólsk.(Tak, ona jest Polką.) / Nei, hun er ekki pólsk.(Nie, ona nie jest Polką.)
W zaprzeczeniach pojawia się przysłówek “ekki”, który pojawia się zawsze w negacjach po czasowniku. Jeśli w zdaniu negującym występuje również dopełnienie to przysłówek będzie występował za dopełnieniem jeśli dopełnienie jest zaimkiem. Jeśli jest rzeczownikiem wtedy przysłówek “ekki” będzie stał przed dopełnieniem.
(Dopełnienie jest zaimkiem)
Kasta börn boltanum? Já, þau kasta honum. / Nei, þau kasta honum ekki.
Czy dzieci rzucają piłką ? Tak, one nią rzucają. / Nie one nią nie rzucają.
(Dopełnienie jest rzeczownikiem)
Heilsar Ragnar Unu? – Czy Ragnar przywitał się z Uną?
Já, Ragnar heilsar Unu. / Nei, Ragnar heilsar ekki Unu.
Tak, Ragnar przywitał się z Uną. / Nie, Ragnar nie przywitał się z Uną.
Pytania z zaprzeczeniem (spurningar með neitun):
Talar Anna pólsku? – Czy Anna mówi po polsku?
Já, hún talar pólsku. /Nei, hún talar ekki pólsku.
Tak, ona mówi po polsku./ Nie, ona nie mówi po polsku
Talar Anna ekki pólsku? – Czy Anna nie mówi po polsku?
Jú, hún talar pólsku. /Nei, hún talar ekki pólsku.
Ależ tak, ona mówi po polsku./ Nie, ona nie mówi po polsku.
W pytaniach z zaprzeczeniem jeśli chcemy potwierdzić zdanie pytające musimy użyć słówka Jú – ależ tak, w miejsce Já.
Upplýsingar (informacje):
W języku islandzkim stosuje się różne formy powitań w zależności od pory dnia lub korelacji z róznymi ludźmi:
Góðan daginn (forma określona), Góðan dag (forma nieokreślona) – Dzień dobry obie formy przywitania używane są praktycznie cały dzień do godziny 18:00 i oznaczają praktycznie to samo. Mogą być używane zamiennie.
Daginn – skrócona wersja dzień dobry coś jak polskie -dobry (w zamyśle dzień)
Góða kvöldið (forma określona), Gott kvöld (forma nieokreślona) – Dobry wieczór – obie formy są używane od godziny 18:00. Oznaczają to samo i mogą być używane zamiennie.
Kvöldið – skrócona wersja dobry wieczór.
Góða nótt – Dobranoc
Przywitania:
- formalne, przywitanie nowo poznanej osoby/ osób:
Sæll og blesaður – przywitanie używane do jednego mężczyzny
Sæl og blesuð – przywitanie używane do jednej kobiety lub grupy mieszanej.
Sælir og blesaðir – przywitanie używane do grupy mężczyzn.
Sælar og blesaðar – przywitanie używane do grupy kobiet.
Sæll vertu – przywitanie używane do mężczyzny.
Sæl vertu – przywitanie używane do kobiety.
Komdu sæll – przywitanie używane do mężczyzny.
Komðu sæl – przywitanie używane do kobiety.
Komið þið sæl – przywitanie używane do grupy mieszanej.
Komið þið sæl og blesuð – przywitanie używane do grupy mieszanej.
Velkominn – Witaj – przywitanie używane do jednego mężczyzny.
Velkomin – Witaj – przywitanie używane do jednej kobiety.
Sæll/ Sælir – przywitanie używane do jednego mężczyzny/ grupy mężczyzn.
Sæl/ Sælar – przywitanie używane do jednej kobiety lub grupy mieszanej/ grupy kobiet.
Blessaður – przywitanie używane do jednego mężczyzny.
Blessuð – przywitanie używane do jednej kobiety. - nieformalne:
Hæ – cześć na przywitanie.
Pożegnania:
- formalne, przywitanie nowo poznanej osoby/osób:
Vertu sæll – pożegnanie jednego mężczyzny.
Vertu sæl – pożegnanie jednej kobiety.
Verið þið sælir – pożegnanie do grupy mężczyzn.
Verið þið sælar – pożegnanie do grupy kobiet.
Verið þið sæl – pożegnanie do grupy mieszanej.
Vertu blessaður – pożegnanie jednego mężczyzny.
Vertu blessuð – pożegnanie jednej kobiety. - nieformalne:
Bæ – cześć na pożegnanie.
Bless – cześć na pożegnanie.
Bless Bless – cześć na pożegnanie.
Sjáumst – Do zobaczenia.
Við sjáumst – Do zobaczenia.
Studencki Klub Islandzki 